بیماری سلیاک چیست و علائم آن چگونه است؟
تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۷۷۹۰۸
بیماری سلیاک یک بیماری خود ایمنی است پس لازم است اطلاعاتی در خصوص بیماری خود ایمنی بدانیم تا بتوانیم به راحتی برای درمان آن اقدام کنیم.
بیماری خود ایمنی چیست؟از جمله بیماریهای خودایمنی شناختهتر میتوان به لوپوس، آرتریت روماتوئید و اسکلروز متعدد (اماس) اشاره کرد. اغلب این بیماریها مزمن هستند، اما بسته به نوع عارضه ممکن است قابل کنترل باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این فهرست ممکن است ناکامل باشد و هرگز نتوان آن را کامل کرد.
بیماری زایی
بیماریهای خودایمنی زنان را بیشتر از مردان گرفتار میکنند و در برخی از خانوادههاو میانسالان شایعتر هستند (که میتواند زمینه ارثی داشته باشد). ارتباط مستقیمی با سیستم اعصاب داشته و در علم روانشناختی ارتباط آن با ضمیر ناخودآگاه کشف شده است بنابراین هیپنوتیزم و مدیتیشن و ورزشهای آرامبخش مثل یوگا و پیاده روی تاثیر موثری در کنترل آن دارد. علائم این بیماریها رفت و برگشت دارد، ممکن است بیمار مدتی هیچ علامتی نداشته باشد و بعد حمله شدید و ناگهانی بیماری رخ دهد که به آن شعلهورشدن بیماری میگویند.
نشانه بیماریعلائم و شدت بیماری در انواع مختلف این بیماریها متفاوت است.
درمانعلاوه بر داروهایی که بر درمان این بیماریها به کار میرود، کاهش استرس هم به بهبودی علائم کمک میکند. مراقبه و خودهیپنوتیزم نیز به برخی افراد کمک میکند. افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی باید عادات سالمی مانند انجام مداوم ورزش، خوردن رژیم غذایی مناسب و داشتن خواب کافی را برگزینند.
خوردن پوست انگور، توت فرنگی و توت سیاه به منظور کاهش التهاب و مصرف روزانهٔ میوه و سبزیجات تازه و مولتی ویتامین برای مهار پاسخ ایمنی مفید است. از دیگر کارهایی که در درمان این بیماریها انجام میشود، کار روی سلولهای بنیادی مغز استخوان است. سلولهای بنیادی روی محیط کشت رشد داده شده و سپس به سلولهای مختلف که میتوانند در مهار یا درمان بیماریهای خودایمن مورد استفاده قرار گیرند تمایز مییابند.
اینکه چرا از سلولهای بنیادی استفاده میشود این است که از یک طرف سلولهای بنیادی مغز استخوان خودشان موادی ترشح میکنند که سیستم ایمنی را مهار میکند و از طرف دیگر اگر بتوان آن را به سلولهایی که توسط بیماری خودایمن تخریب شدهاند، تمایز داد، میتوان آنها را جایگزین بافت آسیبدیده کرد، مثل درمان اماس یا دیابت نوع ۱.
بیماری سلیاک (celiac)۲ سالی بود که اسهال و نفخ داشتم. البته این عارضه آنقدر شدید نبود که روی زندگیام تاثیر بگذارد، تا اینکه روزی یکی از دوستانم به رنگپریده بودن چهرهام اشاره کرد. به پزشک مراجعه کردم و آزمایشهای لازم را درخواست کرد. در جواب آزمایش فقط کمخونی آهن گزارش شده بود و بعد از انجام آزمایش و اندوسکوپی معلوم شد به بیماری سلیاک مبتلا هستم…
شرححالی که خواندید، روند تشخیص یکی از مبتلایان به بیماری سلیاک بود. این روند ممکن است برای خیلیها به همین شکل یا شکلهای دیگر تکرار شود. در این مطلب با دکتر علیاکبر حاجآقامحمدی، فوقتخصص گوارش و کبد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین درباره بیماری سلیاک گفتگو کردهایم؛ بیماریای که اگرچه خطرناک نیست، ولی میتواند کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد.
بیماری سلیاک چه اختلالی در بدن ایجاد میکند؟بیماری سلیاک حساسیت به مادهای به نام گلوتن در گندم است. وقتی این ماده وارد دستگاه گوارش میشود، التهاب ایجاد میکند و التهاب بهتدریج باعث از بین رفتن مخاط روده میشود و جذب مواد غذایی را با مشکل مواجه میکند. جذب نشدن مواد غذایی مانند آهن، دلیل کمخونی در بیماران است.
به همین دلیل بیماران مبتلا به سلیاک معمولا Low blood pressure کمخون هستند و باوجود اینکه قرص آهن برایشان تجویز میشود، کمخونیشان بهدلیل صدمه به مخاط روده جبران نمیشود، بنابراین علت کمخونیهایی که ناشی از زخم گوارشی و سوءتغذیه نیستند، ممکن است بیماری سلیاک باشد.
این بیماران در جذب کلسیم نیز اختلال دارند و کمبود کلسیم، احتمال ابتلای زودرس به پوکی استخوان را افزایش میدهد. البته سلیاک انواع مختلفی دارد و ممکن است به صورت اختلال در جذب آنزیمهای کبدی باشد.
چند درصد از افراد جامعه به این بیماری مبتلا هستند و چه علامتی دارند؟حدود یک درصد از افراد جامعه به بیماری سلیاک مبتلا هستند، ولی علائم آن خیلی متنوع است. از نشانههای اختصاصی این بیماری میتوان به اسهال حجیم و پرچرب اشاره کرد، ولی علائم دیگری هم دارد؛ مثلا ممکن است فردی دچار نفخ باشد که توام با پری معده، آروغ زدن، احساس گاز شکم و… است.
بعضی از بیماران هم همیشه به اسهال معمولی و مزمن مبتلا هستند. ضعف، خستگی، عدم وزنگیری، تحلیل قوای بدنی و اختلال در رشد کودکان از علائم دیگر سلیاک است. بهدلیل تنوع علامتی در بیماری، شاید تشخیص کمی دشوار باشد. گاهی نیز سلیاک با نشانگانرودهتحریکپذیر اشتباه گرفته میشود.
در چه افرادی باید به فکر سلیاک باشیم؟بیمارانی که مشکلات خودایمنی مثل دیابت نوع اول، بیماریهای تیروئیدی و روماتیسمی، سابقه فامیلی ابتلا به سلیاک، کمخونی فقر آهن و اسهال مزمن دارند، باید از نظر بیماری سلیاک بررسی شوند.
بیماری در چه سنی بروز میکند؟بیماری سلیاک خودایمن است، ولی برخلاف بیماری دیابت نوع ۱ که آن هم بیماری خودایمن، ولی با علت ناشناخته است، عامل محرک سیستم ایمنی مشخص است. سلیاک در هر سنی ممکن است شروع شود؛ از کودکان گرفته تا بزرگسالان البته شروع بیماری معمولا از دهه دوم و سوم است
این بیماری نوع خفیف و شدید هم دارد؟بله، بیماری سلیاک مانند هر بیماری دیگری طیف خفیف و شدید دارد. طیف خفیف آن معمولا تشخیص داده نمیشود و فرد فکر میکند فیزیولوژی بدنش چنین است؛ مثلا همیشه اسهال یا کمخونی شدید دارد و در هر صورت با بیماری کنار میآید. خوشبختانه نوع شدید بیماری خیلی نادر است. این بیماری خاموش نمیشود مگر با رعایت رژیم غذایی.
آیا روش آزمایشگاهی دقیقی برای تشخیص بیماری سلیاک وجود دارد؟روش تشخیصی، آزمایشگاهی است و اگر پزشک به سلیاک مشکوک شود به اندوسکوپی و نمونهبرداری از اثنیعشر نیاز است. بعد از اینکه نمونه به آزمایشگاه فرستاده شد، از نظر اختلال پرزها و از بین رفتن آنها بررسی میشود.
وقتی در نمونهبرداری از روده بیماری سلیاک تایید شد، چه باید کرد؟گندم، آرد و تمامی ترکیبهای آن از قبیل شیرینی، کیک و بعضی از داروها و… که حاوی پروتئین گلوتن هستند، باید از رژیم غذایی حذف شوند. غذای بیماران باید حاوی ذرت و برنج و بدون گلوتن باشد. البته در کشورهای دیگر کیک، شکلات و نانهای بدون گلوتن وجود دارد و بیماران میتوانند از این محصولات استفاده کنند.
با توجه به اینکه تعداد مبتلایان به سلیاک شناسایی شده در ایران رو به افزایش است، به محصولات مختص بیماران سلیاکی نیز بیشتر اهمیت داده شده است و بیماران میتوانند از بعضی از مراکز این محصولات را خریداری کنند.
آیا بیماران بعد از قطع مصرف گلوتن، سلامت کامل خود را بهدست میآورند؟علائم بیمارانی که ۳-۲ ماه از این رژیم تبعیت میکنند، فروکش میکند و جواب آزمایششان منفی میشود. حتی در نمونهبرداری از روده، مخاط معده بازسازی میشود و به حالت طبیعی برمیگردد. بیماران حتی به دارو هم نیاز ندارند، ولی سلیاک خیلی دیر تشخیص داده میشود و بیمار بهدلیل بیاطلاعی مدتها باید با آن و مشکلاتش زندگی کند.
منبع:نازوب
منبع: پارسینه
کلیدواژه: بیماری سلیاک بیماری خود ایمنی درمان سلیاک سبک زندگی پارسی خبر بیماری های خودایمنی بیماری های خودایمن سلول های بنیادی بیماری های خود بیماری ها بیماری سلیاک بیماری خود کم خونی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۷۷۹۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا بدن درد میگیریم؟
درد عضلانی که قسمت کوچکی از بدن شما را تحت تأثیر قرار میدهد، معمولاً به دلیل استفاده بیش از حد از آن ناحیه از بدن ایجاد میشود برای مثال درد بازوها ناشی از بلند کردن جعبهها در طول روز همچنین ممکن است یک آسیب جزئی باشد، مانند کبودی شانه پس از زمین خوردن.
به گزارش ایسنا، با این حال زمانی که در سرتاسر بدنتان درد احساس میکنید، به احتمال زیاد این وضعیت ناشی از عفونت، بیماری یا دارویی است که مصرف کردهاید.
در ادامه به نقل از «وب ام دی» به چند مورد از دلایل بدن درد میپردازیم:
مشکل جریان خوناگر در بازوها، پاها یا هر دو درد دارید، عضلات شما ممکن است خون کافی دریافت نکنند. در ابتدا، ممکن است فقط زمانی که ورزش میکنید متوجه آن شوید، اما به مرور زمان ممکن است هنگام نشستن یا راه رفتن آن را احساس کنید. این معمولاً ناشی از وضعیتی به نام تصلب شرایین است و زمانی رخ میدهد که در لولههایی که خون را به ماهیچههای شما میرسانند، انسداد ایجاد میشود.
کم کاری تیروئیداین عارضه زمانی رخ میدهد که غده تیروئید شما به اندازه کافی برخی از هورمونهای کلیدی را تولید نمیکند. این وضعیت میتواند باعث درد عضلات و مفاصل و همچنین تورم و حساسیت شود. همچنین این وضعیت میتواند شما را خسته کند و منجر به مشکلات حافظه، نازک شدن مو، خشکی پوست، کلسترول بالا، کند شدن ضربان قلب و مشکلات دیگر شود. پزشک شما میتواند یک آزمایش خون ساده انجام دهد تا متوجه شود آیا کم کاری تیروئید دارید یا خیر. داروها میتوانند به جایگزینیِ هورمونهای از دست رفته کمک کنند.
آنفلوآنزا یا سایر عفونتهاهنگامی که ویروس آنفلوآنزا وارد بدن میشود، تب و احتقان را به همراه میآورد و میتواند باعث درد ماهیچههای شما به خصوص در پشت، پاها و بازوها شود. معمولاً در عرض یک هفته یا بیشتر به خودی خود بهبود مییابد، اما اگر بهبود نیافت با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین اگر مشکلات سلامتی دیگری دارید و آنفلوآنزا میگیرید یا سرفهای دارید که از بین نمیرود، باید این شرایط را نیز بررسی کنید. سایر عفونتها از جمله کووید۱۹ و اچ آی وی نیز میتوانند باعث دردهای عضلانی شما شوند.
داروهاداروهایی به نام استاتینها برای کنترل کلسترول بالا استفاده میشود و حدود ۳۰ درصد از افرادی که این داروها را مصرف میکنند میگویند درد عضلانی دارند. اگر این اتفاق برای شما افتاده است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروی متفاوتی به شما بدهند.
لوپوساین یک نوع بیماری خودایمنی است و باعث میشود سیستم ایمنی که به طور معمول به محافظت از بدن کمک میکند، به بافتها و اندامها حمله کند. زمانی که لوپوس مفاصل یا ماهیچههای شما را تحت تاثیر قرار میدهد، میتواند آنها را سفت کند و حرکت آنها باعث درد شود. هیچ درمانی وجود ندارد، اما داروها و ورزشهای خاص میتوانند به کنترل علائم کمک کنند. با پزشک خود در مورد اینکه چه چیزی برای شما بهتر است، صحبت کنید.
روماتیسم مفصلیاین نیز یک بیماری خودایمنی است - عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند منجر به از دست دادن استخوان شود. این شرایط میتواند باعث درد و التهاب در سراسر بدن شود و مفاصل شما ممکن است به شکلهای عجیب و غریب متورم شوند. دارو و فیزیوتراپی میتواند به کاهش علائم کمک کند، اما هیچ درمانی وجود ندارد. در برخی موارد ممکن است برای ترمیم مفاصل آسیب دیده به جراحی نیاز داشته باشید.
درماتومیوزیتاین بیماری خودایمنی عضلات و مفاصل را دردناک میکند و باعث ایجاد بثورات دردناک، خارش دار، قرمز یا بنفش روی پلکهای شما میشود. همچنین روی بند انگشتان، آرنجها، زانوها و انگشتان پا لکههایی ایجاد میکند، میتواند پوست شما را خشک کند، موهای شما را نازک کند و باعث تورم و تحریک پوست اطراف ناخنهای دست شود. ممکن است بر اثر عفونت، داروها یا سرطان ایجاد شود. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشک میتواند به شما در مدیریت علائم با داروها و فیزیوتراپی کمک کند.
فیبرومیالژیااین وضعیت میتواند باعث درد در مفاصل و ماهیچهها و همچنین مشکلاتی در خواب، خلق و خو و حافظه شود. دانشمندان فکر میکنند زمانی اتفاق میافتد که مغز سیگنالهای درد معمولی و خفیف را دریافت و به اشتباه آنها را تشدید کند. ممکن است بر اثر بیماری، جراحی یا استرس شدید روانی ایجاد شود. دارو میتواند علائم را کاهش دهد و ورزش و تکنیکهای آرام سازی مانند یوگا نیز ممکن است سودمند باشد.
آرتریت پسوریاتیکاین وضعیت ترکیبی از التهاب مفصل و یک اختلال پوستی است. مفاصل دست ها، انگشتان، پاها، زانوها و جاهای دیگر ممکن است احساس سفتی داشته باشند. درد ممکن است فقط در یک طرف بدن ظاهر شود یا در هر دو طرف متقارن باشد. آرتریت پسوریاتیک ممکن است دامنه حرکتی شما را محدود کند و صبحها شما را خسته کند.
پلی میوزیتاین عارضه زمانی اتفاق میافتد که چیزی – احتمالاً یک ویروس یا مشکلی در سیستم ایمنی شما – باعث التهاب ماهیچههای سراسر بدن به ویژه در شکم، شانهها، بالای بازوها و قلب شود. با گذشت زمان، ماهیچههای شما شروع به شکستن میکنند و ممکن است قورت دادن یا نفس کشیدن سخت باشد. پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش التهاب یا آرام کردن سیستم ایمنی بدن و فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی قدرت عضلانی پیشنهاد کند.
سندرم خستگی مزمنعلامت اصلی این وضعیت خستگی شدید است که با هیچ چیز دیگری قابل توضیح نیست. ممکن است با ورزش یا فشار روانی بدتر شود، اما استراحت آن را بهتر نمیکند. همچنین ممکن است درد عضلانی، مشکلات حافظه، گلودرد، درد مفاصل و سردرد داشته باشید و نتوانید خوب بخوابید. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما دارو و فیزیوتراپی میتواند به مدیریت علائم شما کمک کند.
تب منقوط کوههای راکیباکتری به نام R. rickettsii باعث آن میشود و نیش کنه معمولاً نحوه ابتلا به آن است. بیشتر علائم آنفلوآنزا مانند تب، لرز، سردرد، حالت تهوع، بی خوابی و دردهای عضلانی را دارد. بثوراتی که خارش ندارند پس از چند روز میتوانند روی مچ دست و مچ پا ظاهر شوند و سپس پخش شوند. آنتی بیوتیکها آن را درمان میکنند و هر چه زودتر آنها را مصرف کنید بهتر است. اگر درمان نشود، میتواند منجر به التهاب در ریهها، قلب و مغز و سپس نارسایی کلیه شود.
بیماری لایمباکتریهای ناشی از نیش کنه نیز باعث این بیماری میشوند. این بیماری میتواند باعث تب، لرز، خستگی، بدن درد و سردرد شود. لایم همچنین میتواند منجر به ایجاد بثورات نیز شود. بیماری لایم با آنتی بیوتیک درمان میشود، اما برخی از افراد پس از اتمام دارو همچنان درد و خستگی دارند.
اسپوندیلیت آنکیلوزاناین یک نوع آرتریت مزمن است که ستون فقرات و گاهی اوقات سینه، زانو و ... را نیز ملتهب میکند. این بیماری باعث درد و سفتی عضلات به خصوص در صبح میشود. موارد جدی میتواند منجر به از دست دادن حرکت در پشت و کمر شود، زیرا استخوانهای ستون فقرات در کنار هم رشد میکنند. همچنین ممکن است بر گردن تأثیر بگذارد. در صورت مشاهده علایم با پزشک خود صحبت کنید، زیرا درمان اولیه میتواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
پلیمیالژیا روماتیکااین عارضه به سرعت باعث درد و سفتی در شانهها، گردن، بازوها یا رانها میشود که میتواند در صبح بدتر شود. همچنین ممکن است تب، خستگی، کاهش وزن، افسردگی و بی اشتهایی داشته باشید. پزشکان فکر میکنند ژنهای خاصی میتوانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. چیزی در محیط، مانند ویروس نیز ممکن است نقش داشته باشد. استروئیدها میتوانند درد و التهاب را کاهش دهند و علائم شما ممکن است از بین بروند، اما این وضعیت میتواند عود کند.
علاوه بر مواردی که در بالا عنوان شد، دکتر «پراساد کاسبکار»، یک متخصص در این باره میگوید: انواع خاصی از بدن درد میتواند با سرطان مرتبط باشد و باید بسیار آگاه بود که این نوع از دردها ممکن است جدیتر باشد. به طور کلی، بدندرد مرتبط با سرطان دارای دو یا سه ویژگی است.
دکتر کاسبکار انواع دردهای بدن که میتواند نشان دهنده رشد سلولهای سرطانی باشد را اینگونه فهرست میکند:
دردی که با قطع دارو عود میکندچنین دردی معمولاً طولانی مدت است و فقط با داروها یا درمانهای خاص برای درد تسکین مییابد. با قطع دارو ممکن است درد عود کند.
دردی که با علایم نگرانکننده همراه استدرد ممکن است با علایم خاص دیگری مانند کاهش وزن، کاهش اشتها، سرفه، خلط خونی، خون در ادرار و بسیاری از علایم دیگر همراه باشد.
درد در قسمتهای خاصی از بدن بدون بیماری زمینهایویژگی کلیدی سوم و بسیار مهم این است که این گونه از بدندردهای مرتبط با سرطان معمولاً به طور خاص در نواحی مانند کمر یا بالای شکم نزدیک کبد یا در قسمتهای خاصی از بدن مانند استخوان قرار دارند. همچنین هیچ عامل مستعد کننده یا سابقهای از تروما یا بیماری وجود ندارد. این نوع بدن دردها در صورت مداوم بودن باید به طور کامل بررسی شوند.
دکتر کاسبکار میگوید: اگر درد مداوم در کل بدن یا بهطور خاص در ناحیهای از بدنتان احساس میکنید، باید به جای مصرف داروهای مُسکن برای برطرف کردن موقتی آن، با مراجعه به پزشک متخصص، علت اصلی درد را شناسایی و روند درمان را آغاز کنید.
مطالعات نشان میدهد که سلامت عاطفی فرد میتواند بر تجربه درد تأثیر بگذارد. درک علت درد و یادگیری روشهای موثر برای مقابله با آن میتواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
استراتژیهای کلیدی مدیریت درد عبارتند از:
- داروهای ضد درد
- درمانهای فیزیکی (مانند ماساژ، آب درمانی و ورزش)
- درمانهای روانشناختی (مانند درمان شناختی رفتاری، تکنیکهای آرامسازی و مدیتیشن)
- تکنیکهای ذهن و بدن (مانند طب سوزنی)