علت اصلی عوارض جانبی واکسنهای کرونا چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۲۷۹۵۲۱
یکی از نگرانیهای افرادی که واکسنهای کرونا دریافت میکنند، عوارض جانبی آنها است.
به گزارش برنا؛ عوارض جانبی شایع واکسنهای کرونا شامل درد در محل تزریق، تب و تهوع بودهاند. اما علت ایجاد این عوارض جانبی ناخوشایند چیست و آیا باید درباره آنها نگران بود؟
گرچه ممکن است خلاف شم به نظر برسد، اما بروز عوارض جانبی در واقع به معنای اثربخشی واکسن است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این عوارض جانبی به این علت رخ میدهند که دستگاه ایمنی شما به واکسن واکنش نشان میدهد. ین عوارض جانبی ممکن است با دچار شدن به تب، خستگی، سردرد و درد در محل تزریق ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از واکسیناسیون شروع شود.
واکسنهای کرونای فعلی به طور مستقیم یا غیرمستقیم پروتئینهای گلمیخی (spike protein) سطح ویروس را در معرض دستگاه ایمنی بدن قرار میدهند. در واکسنهای فایزر و مدرنا mRNA حاوی رمز ژنتیکی این پروتئینها وارد بدن میشود.
در واکسنهای اسپوتنیک و آسترازنکا ژنهای این پروتئینها از طریق یک ویروس ضعیفشده سرماخوردگی وارد بدن میشود. در واکسنهای چینی سینوفارم و سینوواک کل ویروس غیرفعالشده که حاوی این پروتئینها است، به بدن تزریق میشود.
در هر حال، حضور این پروتئینهای گلمیخی باعث ایجاد پاسخی ایمنی از سه نوع سلول در بدن میشود: ماکروفاژها، سلولهای T و سلولهای B.
ماکروفاژها نخستین سلولهایی هستند که ارگانیسمهای زیانبار خارجی را شناسایی و حذف میکنند. سلولهای T به منطقهای که واکسن به آن وارد شده است، مهاجرت میکنند و به یاداوری پروتئینهای گلمیخی کروناویروس برای رویاروییهای آینده کمک میکنند. هنگامی که این پروتئینهای واکسن به عنوان عوامل بیگانه شناسایی میشوند، سلولهای B شروع به تولید مجموعهای از آنتیبادیها یا پادتنها بر ضد آنها میکنند.
همه این سلولهای ایمنی پروتئینهای التهابی تولید میکنند که «سایتوکاین» نامیده میشوند. سایتوکاینها پیامبرهای شیمیایی هستند که به هماهنگ کردن پاسخ ایمنی کمک میکنند و همچنین باعث ایجاد تب میشوند که یک عارضه جانبی شایع واکسنهای کرنا است.
بالا رفتن دمای بدن باعث میشود بدن جای نامناسبتری برای تکثیر ویروس شود و همچنین بدن تحریک شود که شمار بیشتری سلول ایمنی تولید کند. این مواد شیمیایی التهابی همچنین میتوانند باعث درد عضلانی، خستگی، سردرد و سایر علائم شوند. اما تولید سایتوکاینها در طول ۲۴ تا ۴۸ ساعت حالت کفهای پیدا میکند و به همین علت اغلب عوارض جانبی پس از این مدت رفع میشوند.
واکسن باعث مقدار به اندازه کافی پروتئین گلمیخی به بدن میشود تا دستگاه ایمنی را به ایجاد پاسخی برانگیزد. اما واکسنها بر خلاف موارد شدید کووید-۱۹ باعث ایجاد پاسخ ایمنی خارج از کنترل که «طوفان سایتوکاینی» نامیده میشود، نمیشوند. در طوفان سایتوکاینی مقدار زیادی مواد شیمیایی التهابی در بدن تولید میشوند که به اندامهای بدن آسیب میزنند.
از آنجایی بروز عوارض جانبی پس از واکسن زدن، نشانه وجود یک دستگاه ایمنی قوی است که دارد برای شناسایی و نابود کرن ویروس آموزش میبیند، افراد جوانتر احتمالا عوارض جانبی قویتری را نسبت به سالمندان نشان خواهد داد.
در واکسنهایی مانند واکسنهای فایزر و مدرنا که به دو تزریق نیاز دارند، عوارض جانبی ممکن است پس از تزریق دوز دوم بیشتر از تزریق دوز اول باشد، چرا که سلولهای T رویارویی قبلی با پروتئین گلمیخی را به یاد دارند. در نتیجه بدن بدون تاخیر، به سرعت پاسخ ایمنی قدرتمندی برای نابودی آن ایجاد میکند که شامل مقدار زیادی سایتوکاینهای ایجادکننده عوارض جانبی است.
بنابراین ایجاد عوارض جانبی بیشتری پس از تزریق دوم واکسن به معنای پاسخ ایمنی بهتر است.
تزریق نخستین دوز واکسن باعث میشود دستگاه ایمنی ویروس را شناسایی و تولید آنتیبادیها و سلولهای T بر ضد آن را آغاز کند. تزریق دوز دوم واکسن باعث میشود میزان اثربخشی آن به حداکثر برسد.
واکسنهای کرونای از نوع mRNA با توجه به ایجاد پاسخ ایمنی قویتر ممکن است عوارض جانبی به طور نسبی شدیدتری ایجاد کنند. همچنین افرادی که قبلا به کووید-۱۹ مبتلا شده و بهبود یافتهاند، با احتمال بیشتری ممکن است حتی پس از دوز اول واکسن به عوارض جانبی قوی دچار شوند. در این مورد هم علت این است که دستگاه ایمنی بدن قبلا برای واکنش به ویروس آماده و تحریک شده است.
تفاوتهای فردی مانند میزان استرس و رژیم غذایی هم ممکن بر میزان عوارض جانبی اثر بگذارند.
با این وجود، حتی اگر واکسن بزنید و عوارض جانبی در شما بروز نکند، به معنای بیاثر بودن واکسن نیست، چرا که شیوه پاسخدهی بدن افراد به واکسن متفاوت است و بررسیهای بالینی قبلی اثربخشی این واکسنها را جد از این که اثر جانبی داشته باشند یا نه، ثابت کردهاند.
بروز عوارض جانبی وخیمی به دنبال تزریق واکسنهای کرونا هم گزارش شده است، اما این عوارض بسیار نادر هستند.
در موارد بسیار نادری افراد ممکن است دچار واکنش آلرژی شدید یا آنافیلاکسی پس از تزریق واکسنهای کرونا شوند. گرچه این عارضه میتواند مرگبار باشد، به آسانی قابلدرمان است. برای مثال میزان بروز واکنش آنافیلاکسی پس از واکسن کرونای مدرنا فقط ۲.۵ مورد در یک میلیون تزریق واکسن برآورد شده است. این عارضه معمولا ۱۵ دقیقه پس از دریافت واکسن رخ میدهد. برای همین است که از افراد خواسته میشود پس از زدن واکسن برای ۱۵ دقیقه در محل واکسیناسیون باقی بمانند.
عوارض جانبی دیگری هم ممکن است با برخی از این واکسنها همراه باشند. چندین کشور اروپایی به طور موقت تزریق واکسن کرونای آسترازنکا را پس از گزارشدرباره بروز موارد نادر عارضه لخته شدن خون متوقف کردند. با توجه به اینکه کروناویروس خودش میتواند باعث لخته شن خون شود، هنوز ثابت نشده است که این عارضه مربوط به این واکسن بوده باشد.
آژانس دارویی اروپا (EMA) پس از تحقیق در این باره اعلام کرد این واکسن برای جمعیت عمومی بیخطر و سودمندیهای آن بیش از زیانهای آن است و شواهدی درباره رابطه سببی میان واکسن آسترازنکا و این عارضه لخته شدن خون وجود ندارد. البته این سازمان وجود این رابطه سببی را هم رد نکرده است.
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: واکسیناسیون ویروس سرماخوردگی مهاجرت مواد شیمیایی سالمندان استرس رژیم غذایی آلرژی کرونا عوارض واکسن های کرونا واکسن های کرونا پروتئین ها دستگاه ایمنی عوارض جانبی تزریق واکسن پاسخ ایمنی ایجاد پاسخ بدن می شود سلول های T گل میخی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۷۹۵۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سازمان جهانی بهداشت: همهگیری کرونا باعث افزایش چاقی در کودکان شده است
ایتنا - سازمان جهانی بهداشت گزارشی را منتشر کرده است که تأیید میکند بین همهگیری کووید-۱۹ و افزایش نرخ چاقی کودکان ارتباط وجود دارد.
بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، یافتههای این مطالعه که روی ۵۰ هزار کودک در ۱۷ کشور اروپایی بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ انجام شده است نشان میدهد شیوع کرونا منجر به زمان شرکت کودکان در فعالیت بدنی، صرف زمان بیشتر پای صفحه نمایشهای الکترونیکی و در نتیجه افزایش چاقی کودکان در سراسر اروپا شده است.
این سازمان میگوید این چاقی در پسران و دختران ۷ تا ۹ ساله شایع بوده است.
این مطالعه نشان داد که در طول مدت همهگیری و قرنطینههای ناشی از آن، بیش از یک سوم از کودکان (۳۶ درصد) زمان بیشتری را برای حضور آنلاین، انجام بازیهای کامپیوتری، استفاده از رسانههای اجتماعی یا تماشای تلویزیون در روزهای هفته گذراندهاند.
۳۴ درصد از کودکان ۷ تا ۹ ساله نیز در روزهای شنبه و یکشنبه زمان این فعالیتهای خود را افزایش دادند.
طبق یافتههای منتشره، تقریباً یک سوم (۲۸ درصد) از کودکان به طور قابل توجهی زمان کمتری را در فعالیتهای خارج از منزل در طول هفته و تقریباً یک چهارم (۲۳ درصد) زمان کمتری را در تعطیلات آخر هفته در خارج از منزل گذراندهاند.
با این حال همه نتایج این تحقیق تلخ نیست. برخی از جنبههای مثبت همهگیری کووید-۱۹ این بوده که تقریباً یک سوم (۳۰٪) خانوادهها افزایش در تهیه غذاهای خانگی را گزارش کردند. امری که نشان از مصرف غذاهای سالمتر به جای غذاهای فرآوری شده و حاوی درصد بیشتری نمک و شکر بوده است.
۲۹ درصد از پاسخ دهندگان گفتهاند که به عنوان یک خانواده با هم غذا میخوردهاند و ۲۶ درصد نیز گفتهاند هماکنون نیز به برخی عادات شکلگرفته در طول همهگیری از جمله آشپزی و پختن غذا با فرزندان خود ادامه میدهند.
دکتر کرملین ویکراماسینگ، مشاور منطقهای سازمان جهانی بهداشت در امور تغذیه، فعالیت بدنی و چاقی، در این باره گفت: «چشماندازی که این گزارش ترسیم میکند بسیار ظریف است؛ در برخی کشورها تغییرات مثبتی رخ داده است مانند اینکه خانوادهها بیشتر با هم غذا میخورند، اما یافتههای نگرانکنندهای نیز وجود دارد از جمله افزایش عادات غذایی ناسالم و زمان بیتحرکی.»
وی اضافه کرد: «ما نمیتوانیم این روندها را نادیده بگیریم. امیدوارم این گزارش زنگ خطری را به صدا درآورد و ما را وادار به انجام اقدامات فوری برای بهبود الگوهای تغذیه و فعالیت بدنی کند.»
دکتر آنا ریتو، رئیس مرکز همکاری سازمان بهداشت جهانی برای تغذیه و چاقی کودکان، نیز گفت: «این مطالعه و یافتههای آن اولین دیدگاه در نوع خود را از پیامدهای جسمی و روانی همهگیری برای کودکان مدرسهای با تمرکز بر بیماری طولانیمدت و پرخطر چاقی به ما میدهد.»
وی که در تهیه این گزارش مشارکت داشته است اضافه کرد: «اطلاعرسانی به کشورهای عضو درباره شواهد ملموس از پیامدهای مشکلساز تغییرات رفتاری مبتنی بر بیماری همهگیر جهانی، ما را قادر میسازد تا با استراتژی بهتر و همدلی بیشتری برای بحرانهای بهداشتی آینده آماده شویم.»
پیش از این نیز گزارش شده بود که کووید-۱۹ با تاخیر رشد در کودکان صفر تا ۵ ساله مرتبط است.